Vataadya

स्पर्धा परिक्षेची तयारी करताय, मग या गोष्टी टाळा:  भाग 3          स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांची संख्या आणि त्यात प्रत्यक्षात यशस्वी होणाऱ्यांची संख्या पाहता 1000 जणांत 1 जण यशस्वी होतो. यशाची आणि अपयशाची कारणे व्यक्तिपरत्वे वेगवेगळी असतात परंतु काही अशा गोष्टी आहेत ज्या आपल्या आणि यशाचा मध्ये अडथळा निर्माण करू शकतील किंवा आपले यश लांबवू शकतील. म्हणून स्पर्धा परीक्षेची तयारी करताना काही गोष्टी कटाक्षाने टाळाव्यात. तशा काही गोष्टींचा हा उहापोह करण्यासाठी एक नवीन लेखांची मालिका लिहित आहे.            त्या मालिकेतील हा तिसरा लेख. राज्यसेवेच्या जाहिरातीत यावर्षी असलेल्या कमी जागा, न्यायालयाच्या निर्णयावर अवलंबून असल्याने काही गोष्टींबाबतची अनिश्चितता या एकूण पार्श्वभूमीवर विद्यार्थ्यांचे अभ्यासावरून लक्ष विचलित होण्याची शक्यता असते. प्रचंड स्पर्धेच्या क्षेत्रात असे थोडेसे Diversion खूप नुकसानकारक ठरू शकतो म्हणून अशा गोष्टींबाबतचा हा लेख. 3. जे आपल्या नियंत्रणात नाही त्या गोष्टींचा खूप विचार करत बसणे.            स्पर्धा परीक्षा म्हटले की अनेक बाबी, अनेक पैलू

स्पर्धा परिक्षेची तयारी करताय, मग या गोष्टी टाळा:  भाग 2          स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांची संख्या आणि त्यात प्रत्यक्षात यशस्वी होणाऱ्यांची संख्या पाहता 1000 जणांत 1 जण यशस्वी होतो. यशाची आणि अपयशाची कारणे व्यक्तिपरत्वे वेगवेगळी असतात परंतु काही अशा गोष्टी आहेत ज्या आपल्या आणि यशाचा मध्ये अडथळा निर्माण करू शकतील किंवा आपले यश लांबवू शकतील. म्हणून स्पर्धा परीक्षेची तयारी करताना काही गोष्टी कटाक्षाने टाळाव्यात. तशा काही गोष्टींचा हा उहापोह करण्यासाठी एक नवीन लेखांची मालिका लिहित आहे.            त्या मालिकेतला हा दुसरा लेख. राज्यसेवेची मुख्यपरीक्षा समोर असताना विद्यार्थ्यांचे 100% लक्ष अभ्यासावर असले पाहिजे. तसेच सकारात्मकता या टप्प्यावर खूप महत्वाची आहे. त्यादृष्टीने अभ्यासाच्या प्रक्रियेतील काही गोष्टींवर टाकलेला हा प्रकाशझोत. 2. Negative बोलणे, आपण कसा कमी अभ्यास करतो हे लोकांना पटवून देत बसणे:-           'तुम्ही जसा विचार करता तसे बनता' असे गांधीजी म्हणाले होते. आपल्याला प्रत्येकाला असा अनुभव येतंच असतो.            स्पर्धापरिक्षांच्या

स्पर्धा परिक्षेची तयारी करताय, मग या गोष्टी टाळा: भाग 1          स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांची संख्या आणि त्यात प्रत्यक्षात यशस्वी होणाऱ्यांची संख्या पाहता 1000 जणांत 1 जण यशस्वी होतो. यशाची आणि अपयशाची कारणे व्यक्तिपरत्वे वेगवेगळी असतात परंतु काही अशा गोष्टी आहेत ज्या आपल्या आणि यशाचा मध्ये अडथळा निर्माण करू शकतील किंवा आपले यश लांबवू शकतील. म्हणून स्पर्धा परीक्षेची तयारी करताना काही गोष्टी कटाक्षाने टाळाव्यात. तशा काही गोष्टींचा हा उहापोह करण्यासाठी एक नवीन लेखांची मालिका लिहित आहे.           या लेखांच्या मालिकेतला हा पहिला लेख. असे एका लेखामध्ये एक किंवा दोन गोष्टींवर चर्चा होईल. नजीकच्या काळात परीक्षेचा कोणता टप्पा जवळ आहे त्यानुसार या बाबींचा क्रम ठरविला आहे. मुख्य परीक्षेचा अपेक्षित असलेला निकाल व मुलाखतीची तयारी अशा वेळीची विद्यार्थ्यांची मानसिकता लक्षात घेऊन लिहिलेला लेख. 1. मुख्यपरिक्षेच्या Key नुसार येणाऱ्या मार्कांवरून पोस्ट मिळणार की नाही, कोणती मिळू शकते याची गणिते मांडत बसणे-          मुख्य परीक्षा झाली की लगेच आयोगाची answer key येते आणि

         MPSC राज्यसेवा मुलाखतीची तयारी: भाग 2 मुलाखत हा राज्यसेवेच्या प्रवासातील तिसरा आणि निर्णायक टप्पा. Mains च्या score ने तुम्ही final list मध्ये येणार की नाही हे ठरते तर तुमचा rank कोणता राहणार हे interview ने ठरते. फक्त interview मुळे post मिळालेली अनेक उदाहरणे आहेत. त्यामुळे जरी फक्त 100 मार्क्स साठी असला तरी interview अतिशय महत्वाचा आहे. संभाव्य चुका:          Mains पास होउनदेखील काही विद्यार्थी मुलाखतीचा म्हणावा तेवढा चांगला अभ्यास करत नाहीत किंवा त्याकडे थोडे दुर्लक्ष करतात याची दोन कारणे आहेत. पहिले म्हणजे cutoff च्या खूप जवळ मार्क्स असणे आणि दुसरे म्हणजे cutoff पेक्षा खूप जास्त मार्क्स असणे.           ज्यांचे मार्क्स cutoff च्या जवळ असतात ते असा ग्रह करून घेतात की margin कमी असल्यामुळे आपल्याला पोस्ट मिळणार नाही. मग अभ्यास कशाला करायचा. मग अभ्यास नसल्याने आपसूकच मार्क्स कमी येतात. ज्याचें मार्क्स cutoff पेक्षा खूप जास्त असतात त्यांना आपल्याला कोणती ना कोणती post मिळणारच असं वाटून  complacency येण्याची शक्यता असते. त्यामुळे नकळत अभ्यासाकडे दुर्लक्ष होते. Cuto

                राज्यसेवा मुलाखतीची तयारी::भाग 1 MPSC राज्यसेवा MAINS ची ANSWER KEY आल्यामुळे बऱ्याच लोकांना मुलाखतीचे वेध लागले असतील. बरेच जण कसे प्रश्न विचारले जातात याबद्दल चौकशी करतात. म्हणून माझी आणि माझ्या काही अधिकारी मित्रांच्या INTERVIEW TRANSCRIPT इथे SHARE करत आहे. तसेच PROFILE मधील एखाद्या घटकाबद्दल कसे प्रश्न विचारू शकतील यासाठी एका घटकावर काढलेले काही प्रश्न देखील टाकतोय.  Nilam Bafna(DC) 1. 10 वी चे मार्क्स 2. 12 वी चे मार्क्स 3. Degree कुठून केली? कधी passout झाला? 4. Job पण केला का? कुठे? 5. Hobby काय आहे? 6. Extra curricular activities? 7. तुम्ही mechanical engineering केलंय तर Newton's first law of motion सांगा 8. 2nd, 3rd law सांगा 9. तिन्ही laws चे practical example सांगा 10.  3rd law चे example तुम्ही सांगितले पण याच संदर्भाने गांधीजींचे एक वाक्य माहिती आहे का? ते याला contradict करत नाही का? 11. What is satyagraha/Passive resistance? 12. सध्या Medical termination of pregnancy act बद्दल news आली होती. कोणत्या कोर्ट ने एका

      MPSC राज्यसेवा CSAT ची तयारी कशी करावी             मागच्या लेखात prelim च्या अभ्यासाचा overall आढावा घेऊन झाल्यावर आता CSAT च्या पेपर चे महत्व आणि त्यात जास्तीत जास्त मार्क्स कसे पाडता येतील, हे जसं मला समजलं तसं मांडायचा हा एक प्रयत्न. CSAT पेपर चे महत्व:-          एप्रिल 2017 मध्ये झालेल्या राज्यसेवा prelim चा cutoff अनपेक्षित रित्या वाढून 189 वर गेला. पण यात खूप आश्चर्य चकित होऊन चालणार नाही. बऱ्याच विद्यार्थ्यांनी CSAT ला 130-150 दरम्यान मार्क मिळवले. त्यामुळे एकूण 200 चा टप्पा पार करणे त्यांना अवघड गेले नाही.           Prelim हि 400 मार्कांची असते. त्यात GS आणि CSAT दोन्हींना प्रत्येकी 200 गुण असतात. परंतु आपल्यापैकी किती जण जेवढा वेळ GS च्या तयारीला देतात तेवढाच CSAT ला देतात?? कोणीही नाही.           पाच पाच महिने prelim च्या GS चा अभ्यास करणारे विद्यार्थी CSAT कसेबसे 2 महिने करतात आणि तेही रोज एखादा तास. परीक्षा जवळ आली कि करू म्हणून CSAT नेहमी मागे ठेवले जाते. आणि मग जशी परीक्षा जवळ येते तसं TENSION वाढत जातं आणि मग विद्यार्थी GS वरचाच FOCUS वाढवतात आणि CS

MPSC चे यावर्षीचे वेळापत्रक आल्याने आणि पूर्वपरीक्षा फेब्रूवारी महिन्यात असल्याने बऱ्याच लोकांचा मोर्चा परत prelim च्या अभ्यासाकडे वळाला असेल. तसेच prelim 4 महिन्यावर आली असल्याने पहिल्या attempt वाल्यांना तयारी बाबत अनेक प्रश्न पडत असतील तर त्यावर काही उत्तरे जशी मला माझ्या स्पर्धापरिक्षा प्रवासात समजली तशी देत आहे. Prelim चा अभ्यास कधी सुरु करावा?                ज्यांनी अगोदर Mains दिली आहे किंवा mains चा पूर्ण अभ्यास केला आहे त्यांच्यासाठी 3 महिने हा कालावधी prelim साठी पुरेसा आहे. परंतु ज्यांना अगोदर prelim मध्ये अपयश आलेले आहे त्यांनी आणि पहिला attempt असलेल्यांनी 4-5 महिन्याचा कालावधी राखून ठेवावा. कारण prelim पास न झाल्यास mains च्या अभ्यासाचा कसलाही फायदा नाही. म्हणून किती अभ्यास लागणार आहे त्याचा अंदाज नसेल तर लवकर सुरु करणे कधीही उत्तम. प्रत्येकाला स्वतःच्या वाचनाच्या गतीनुसार आणि अगोदर च्या अभ्यासाच्या अंदाजावर किती कालावधी लागणार हे ठरवावे लागेल. कोणत्या पेपर ला जास्त महत्व द्यावे?               खरे तर हा प्रश्नच पडू नये. जर प्रत्येक पेपर 200 मार्क ला असेल तर एकाला

MPSC राज्यसेवा परीक्षेचा अभ्यास करताना जेवढा उत्साह असतो तेवढीच भीतीही असते. भविष्याच्या उत्तुंग स्वप्नांबरोबरच अनिश्चिततेची अंधारी झालर देखील असते. आपण प्रचंड उत्साहात आणि गतीने अभ्यास सुरु करतो. परंतु याचवेळी काही प्रश्न आणि शंका मनात घर करून बसलेल्या असतात. त्यापैकी काही  common  प्रश्नांची उत्तरे जशी मला माझ्या अभ्यासाच्या प्रवासात उमगली तशी सांगायचा एक प्रयत्न. Strategy: अभ्यासाला सुरुवात करण्यापूर्वी अभ्यासक्रम आणि मागील वर्षाच्या प्रश्नपत्रिका यांचा सखोल अभ्यास करणं अत्यावश्यक आहे. राज्यसेवची  preliminary परीक्षा जेवढी  unpredictable  आहे तितकीच मुख्य परीक्षा  predictable  आहे. मागील  5  वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका नीट अभ्यासाल्या तरी  15-20%  अभ्यास पूर्ण होतो. आणि बाकीच्या अभ्यासाला दिशा मिळते ती वेगळी.            पुण्यातील विविध  classes  आणि  post-holders  यांनी अभ्यासक्रमातील सर्व घटकांवर पुस्तके काढून  sources  चा प्रश्न सोडवला असला तरी एकाच विषयाची अनेक पुस्तके उपलब्ध असल्यामुळे विद्यार्थ्यांचा गोंधळ उडतो. आणि त्यांचा बराच वेळ कोणतं पुस्तक वाचावं याचा विचार करण्यातच जा