Vataadya

संध्याकाळच्या गोष्टी : निरोपसंध्या (Photo Credit: Sachin Kadam😎, SDPO Akola City)       तुला मधेच अचानक जाग आली. माझ्या श्वासांचे सुस्कारे होत असलेले ऐकू आले असतील कदाचित. तू डोळे उघडून पाहिलेस तर मी तिथेच थोडा वर सरकून बसलेलो. घरभर नजर फिरवीत. तू काय ओळखायचं ते ओळखून गेलीस. हे काय नवीन किंवा पहिल्यांदा नव्हतं.          तू तशीच माझ्या आणखी जवळ सरकून माझ्या नजरेच्या पाऊलवाटांवरून तुझे डोळे फिरवू लागलीस. मोकळ्या भिंती आणि भरलेल्या बॅगा. उद्या सकाळी निघणार होतो आपण. दर दोन-तीन वर्षानंतर निघावंच लागतं. काही वेळा निघायची इच्छा नसते तर काही वेळा कधी एकदा निघतोय असं झालेलं असतं. पण आधली रात्र मात्र नेहमी सारखीच असते. आजसारखी.          तुझं बरं असतं. तू मनाने एव्हाना आपण जाणार त्याठिकाणी पोचलेली असतेस. तिथे घर कसं असेल, कुठे काय ठेवायचं, इथे जे करता नाही आलं ते तिथं कसं करायचं, तिथल्या शेजाऱ्यांशी कसं वागायचं, तिथे बाग नसली तर कशी तयार करायची या अशा आणि आणखी कितीतरी विचारांत रमून गेल्याने तू मनातून तिथली झालेली असतेस. मग हे घर सोडताना तुला फारसं काही वाटत नसावं. की तू तसं फक्त

संध्याकाळच्या गोष्टी-(२)- चहा          (Sketch credit: Amol Bhosale) ऑफिस मध्ये फारसं काम नव्हतंच आज.  पण ढग दाटून आलेले असले की एक हलकासा अंधार पडतो ऑफिस मध्ये. त्या अंधारात आधीच वाचलेलं आणि आवडलेलं एखादं पुस्तक वाचायला मला खूप आवडतं म्हणून मी खालेद होसेनीच्या "a Thousand Splendid Suns" मधील एकाच नवऱ्याच्या दोन बायकांमध्ये त्याच्या जाचाला कंटाळून निर्माण झालेलं हळवं नात कसं उलगडत जातंय हे वाचत बसलो होतो. पण थोड्याच वेळात अंधार आणखी गडद होत गेला आणि अचानक एक क्षणात पाठीमागच्या खिडकीसह सगळा परिसर उजळून गेला आणि पाठोपाठ वीज कडाडल्याचा आवाज आला. तावदानांवर थेंबांचा विरळ आवाज होऊ लागला आणि मी तडक घरचा रस्ता धरला. ऑफिस पासून जेमतेम 30 मीटर.           मी लवकर आलो. पण तिचा ऑफिसचा टाइम संपल्याशिवाय तिला निघता येत नाहीच. तोपर्यंत मी कुठल्या खिडक्या दरवाजे उघडे राहून पाणी आत येणार नाही हे पाहून घेतलं. आणि मग वऱ्हांड्यात दोन खुर्च्या टाकून कवितांची जुनी वही काढून बसलो. मावळत्या सूर्याला काही आज आपले रंग उधळता नाही आले. काही काळ्याकुट्ट ढगांनी काळवंडून टाकले तर काही उभ्या ध

           Life is to whistle and not to run   It was not as if he didn't know his place. The only thing he dreamed of was to move along the train and to whistle with it.          Road to his home ran besides the old rail track. He grew up waking up by the shudder of train passing over the narrow bridge, under which lived the boy, all by himself. Life finds the way and that is the only reason he lived. How many infants abandoned on rail track would live, tell me?          Nobody taught him anything. No mother to teach words, no father to let support of finger while he learned to stand up, no neighbours to teach how to behave, no sister to teach sharing, no brother to teach jealousy, no grandparents to teach love. If he had somebody to teach anything, it was the train and the bridge. And yet he learned well. The bridge taught him to stand all the pain when trains of disparity, of sorrow, of cruelty, of ignorance, of indifference, of hate passed over. And the train taug

माझिया प्रियाला,         सुरुवात कशाने करावी ठरवताना अडखळलो म्हणून हा पत्राचा अट्टाहास, पण सुरुवात कुठून करावी हा ही गहन प्रश्नच. एरवी एवढा नसतो अडखळलो पण तुझ्याबाबतीत उगीचच विचार कंप पावतात.         तुला काय वाटेल हे माहिती नसताना पत्र लिहितोय आणि त्यात पुन्हा तुझ्या नावापुढं 'माझिया' वापरतोय, रागावू नकोस. शब्द कदाचित चुकतील, पण तू भावना समजून घे. त्रयस्थाच्या नजरेने सुरुवातीला पूर्ण पत्र वाचून काढ. कदाचित स्वतः म्हणून वाचायला गेलीस तर विचारांचा गोंधळ उडेल आणि कदाचित पूर्ण पत्रावर तुझं लक्षच नाही राहणार. इतक्या सुचनांबद्दल परत रागावू नकोस कारण पुढचं सगळं खूप नाजूक आहे. प्रत्येक शब्द जिवाच्या मोलाचा आहे, आत्ता फक्त माझ्या आणि काही वेळानंतर कदाचित तुझ्याही.  sketch credit to dearest friend Amol Bhosale(DSLR)          सरळच सांगायचं तर, 'माझं प्रत्येक स्वप्न तुझ्याभोवती गुंफलय, माझा प्रत्येक श्वास तुझ्या श्वासात घुटमळतोय. माझ्या प्रत्येक पावलाचा ठसा तुझ्या हळुवार पावलांना अलगद उचलायला आसुसलेला आहे. तुझी स्वप्ने पाहताना मला डोळे बंद करावे लागत नाहीत. तुझी आठवण याय

           पहिला पाऊस, पहिलं प्रेम आणि पहिला स्पर्श.                                   (प्रास्ताविक: प्रस्तुत लेखामध्ये दोन कथांचे समांतर सादरीकरण केले आहे. एकी मध्ये जमिनीला ढगाबद्दल वाटणारी ओढ, तर दुसरीमध्ये मुलाचे एका मुलीवरील प्रेम दाखवले आहे. जमिनीच्या आणि मुलाच्या, दोघांच्या भावनांतील सारखेपणा दाखवण्यासाठी, दोघांकरिता एकाच अर्थाची दोन वेगवेगळी वाक्ये वापरली आहेत. 'ती' हे जमिनीसाठी आणि 'तो' हे मुलासाठी वापरले आहे.)         'ती' झाडांच्या वाळक्या आणि गळक्या पानांचा आश्रय घेत होती, आणि 'तो' पेन आणि कागदाचा.          'ति'ला ग्रीष्माच्या दाहकतेची पर्वा नव्हती, पण 'ति'ला त्या ढगाचा विरह सहन होत नव्हता. 'ती' त्याच्याकडे आशाळभूत नजरेने याचना करीत होती, काही थेंबांची. पण तो त्याच्या असंख्य थेंबरूपी नेत्रातून फक्त अहंकारी कटाक्ष टाकत होता, 'ति'च्याकडे. त्याच्याजवळच्या असंख्य थेंबापैकी काही 'ति'ला हवे होते, कारण भाळली होती 'ती' त्याच्यावर. कित्येक दिवस तिष्ठत होती, त्याची वाट बघत. पण एवढाच तिटक

                     तिच्या घराचा ओटा: भाग 2                        (Thank you Amol Bhosale(DSLR) for such a wonderful sketch. You make the article worth it.)         ओट्यावर झोपून होतो. आजूबाजूला पाडलेला वाळक्या पानांचा सडा दूर करावा एवढाही उत्साह नव्हता. सहा महिने बंद असलेल 'तिच्या' घराचं दार आजही बंद होतं. मातीत दिसणाऱ्या खुणांवरून कळत होतं की घर आता रिकामं नाही. साप, विंचू , पाली यांचा वावर असणार. एके दिवशी अगदी उशालाच चांगली तीन फूट कातण सापडली. पण बरंय, एकट असण्यापेक्षा सोबत बरी. सोडून जाणाऱ्या माणसांपेक्षा न मागता साथ देणारे प्राणी काय वाईट. आणि असाही मी तक्रार करण्यापलीकडे गेलो होतो.      दाढी वाढली होती, करायला वेळ नव्हता असं नाही. स्वतःच्याच दुःखाच्या तिव्रतेची स्वतःलाच जाणीव करून देण्याचा केविलवाणा प्रयत्न. रात्री जे लोक पाहायचे ते वेडाच म्हणायचे.  सुरुवातीला काही वेळा तर एका आजीबाईने जेवण आणून दिलं. हळू हळू कळलं लोकांना कि हे ते 'वेड' नव्हे. सकाळी ऑफिस ला गेल्यावर मात्र वैयक्तिक वेदनांची पुसटशी देखील खून नाही दिसायची. बरं वाटायचं. रात्री ऑफिस का

                      तिच्या घराचा ओटा: भाग 1                           (Sketch Credit - Amol Bhosale, DSLR)         आयुष्याची नवीन सुरूवात करत होतो. नवीन सुरूवात नविन घरात करायची असच दोघांनी ठरवलेलं. घर अगदी तिला हवं तसं बनवत होतो. समोर मोठा ओटा हवा होता तिला-संध्याकाळी बसायला आणि मुलांना खेळायला.  बसून राहिली होती दिवसभर ओटा बांधून होईपर्यंत. नुसता सूचनांचा भडीमार. गवंडी वैतागले होते तिला अक्षरशः. म्हणायची देवघर छोटं पण प्रसन्न असावं. मोठी परसबाग लावली तिने तिच्या हातानेच. सगळ्यांची नजर चुकवून यायची ती झाडे लावायला. मोगरा आणि निशिगंध तिच्या विशेष आवडीचा. मला मोठी झाडे आवडतात म्हणून तीही लावली तिने चारी कोपर्यावर. आणि त्यांच्या बाजूने बाकीची फुलझाडे. म्हणायची तुझ्या झाडाशेजारी माझी रोपटी कशी भराभर वाढतील आणि फुलतिल.           सगळ्या परसबागेत तिच्याच पावलांचे ठसे उमटले होते. मी कधी गेलो तरी ते पुसले जाणार नाही याची काळजी घ्यायचो. घराचं काम चालूच होतं. ती भिंतीवरून हात फिरवायची आणि हळवी व्हायची. सारखा आपला घर आपला घर चा जप चालायचा. ओल्या भिंतीवर हाताचे ठसे उमटवायची तिला भारी हौस.

                  संध्याकाळच्या गोष्ठी(१)                  SKETCH CREDIT: Amol Bhosale(Dy Superintendent of Land Records) पावसाचे काळे ढग दाटून आलेल्या आभाळासारखे डोळे भरून आले होते, अंधारून गेलं सगळं. ओघळणारा प्रत्येक अश्रू, काळ्या ढगातून लख:कन खाली येणाऱ्या विजेसारखा, जाळून टाकणारा. प्रत्येक अश्रू बरोबर एक एक आठवण गळून पडत होती. माझ्यातली ती हळू हळू विरून झडत होती. गालावरून ओघळणाऱ्या अश्रूंच्या स्पर्शात तिच्या सहवासाची उत्कट भावना परत आठवत होती. पण गम्मत बघा ना, बरं वाटण्याआधीच तो अश्रू गालावरून ओघळून मिसळून जायचा मातीत. समोर दिसायची मग फक्त रिकामी खुर्ची आणि चहाचा अर्धा संपलेला कप. सगळा चहा संपवण्या एवढाही वेळ नव्हता तिच्याकडे. अचानक वाटलं मीच बुडतोय त्या अर्ध्या राहिलेल्या चहात, पण ते पण धुसरच दिसायचं भरलेल्या जड पापण्याआडून. आणि मग अश्रूंचा महापूर. माझ्याच मरण्यावर माझ्याच डोळ्यांनी केलेल्या आक्रोशातून. थेंब थेंब ओघळणाऱ्या आठवणी खळखळ वाहू लागल्या, गढूळ ओढ्यासारख्या. या आठवसरींना उलट-सुलट फिरवून तडाखे देणारा वारा होताच. पावसा आधीच्या वावटळीत हेलकावे खाणारं कस्पट भिजून चिखला

                     I had a dream. Yours.            {Sketch credit-Amol Bhosale(Dy.                     Superintendent of Land Records)}            I had a dream. I have rehearsed it in my mind so many times.            I have a house at the foothills of the almighty Sahyadri. A single storey house. Surrounded by the trees, many and different-a few flowering ones. Because she loves them.            My wife goes to work, kissing me on the forehead. I stand in the balcony, waving to her as she closes the old rusted iron gate of our compound wall. As she gets out of sight, i get on with my pen and paper. For the whole day, I think, I imagine, I see and finally I write... alphabets, words, lines, pages, poems, stories, books.            Then the distant horizon becomes a shade of  yellow and orange. Even the waves washing the shore wear those shades.             I put my pen down though all the other processes are ON. Three cups of coffee. I have made them. I love doing it. I